بزرگنمايي:

پیام خوزستان - اهواز - تنش آبی در خوزستان، از شرب و کشاورزی به دامداری هم رسیده است؛ با خشک شدن چشمه ها، تالاب ها و رودخانه های خوزستان، روستائیان در تامین آب شرب دام هایشان درمانده اند.
خوزستان امسال یکی از خشک ترین تابستان هایش را سپری کرد. خشکسالی 63 درصدی رمق رودخانه هایی که روزی از پرآب ترین آبراهه های کشور بودند را گرفته است.
تابستان امسال اما تنها آب شرب و کشاورزی خوزستانی ها پر تنش نبود؛ تشنگی، دام ها را نیز از پا انداخت.
خوزستان یکی از قطب های دامداری در کشور است، 3.5 میلیون راس دام سبک و حدود نیم میلیون دام سنگین دارد؛ این استان قطب پرورش گاومیش نیز به شمار می رود، بیش از 80 هزار راس گاومیش، که بیشتر از یک سوم گاومیش های کشور را تشکیل می دهد، در حاشیه رودخانه ها و تالاب های استان زیست می کنند، گاومیش ها هم امسال تابستان گرم و خشکی را گذراندند، چند راس از آنها هم قربانی آتش سوزی در هورالعظیم شدند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، خشکسالی امسال را در نیم قرن اخیر بی سابقه دانسته و از خرداد ماه زنگ خطر بی آبی برای دام ها را به صدا درآورده و آن را یکی از مشکلات حاد این بخش نامیده بود.
همچنین مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خوزستان گفت: آبرسانی به دام های 20 شهرستان از اوایل تیر ماه آغاز شده و هم اکنون آبرسانی به 406 روستا انجام می شود که عمدتا در جنوب استان قرار دارند.
حمید بدوی با اشاره به اینکه برخی از روستاها نیز توسط اداره کل عشایر آّبرسانی می شوند، افزود: آبرسانی به دام های روستایی که با مشکل مواجه هستند به طور کامل انجام می شود.
به گفته وی، روستاهایی که در اطراف رودخانه ها هستند مشکلی ندارند، همچنین اغلب روستاهای شمال اعم از دزفول، اندیکا و باغملک نیز تا کنون شرایط به نسبت خوب بوده و برای آبرسانی اعلام نیاز نکرده اند.
وی در ادامه از خسارت و تلفات احتمالی دام ها بر اثر کمبود آب شرب اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: ارائه آمار تلفات بر عهده دامپزشکی است.
بدوی نسبت به حل نشدن مشکلات آب شرب دام در برخی شهرستان ها نیز اظهار بی اطلاعی کرد و افزود: از نظر ما مشکلی در آبرسانی به دام ها وجود ندارد و هر جا که اعلام نیاز شده، تانکر اعزام کردیم.
*کوچ دام های زهره
چالش آب در انتهای رودخانه های استان بیشتر است. پایین دست رودخانه های جراحی و زهره کاملا خشک است، کارون مغلوب آب شور دریاست و از کرخه نیز آب باریکه ای بیشتر باقی نمانده است.
اگر چه مسئولان مدعی حل شدن مشکلات هستند، اما روستائیان همچنان از وضعیت آب شرب دام اظهار نارضایتی می کنند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی هندیجان وضعیت کشاورزی و دامداری در هندیجان را بحرانی دانست و گفت: رودخانه زهره در در حدود هشت کیلومتر، فاصله «جیری» تا «جبرآباد» به کلی خشک است و از جبرآباد تا هندیجان نیز به دلیل نفوذ آب دریا به شدت شور (EC 26 هزار میکروموس) شده که این مساله مشکلات دامداری را دوچندان می کند.
فتح‌الله الله‌یاری با بیان اینکه برخی روستاهای هندیجان چند سال است که خشک و خالی از سکنه شده، افزود: «دهملا» و «چهل منی» که از مهمترین مناطق دامداری هندیجان بوده به دلیل خشکسالی و کمبود آب، تخلیه شده و بسیاری از دامداران به بخش زیدون در شهرستان بهبهان که وضعیت آب و علوفه بهتری دارد کوچ کرده و در آنجا با اجاره زمین، دامداری می کنند.
وی اضافه کرد: روستاها با تانکر آبرسانی می شود اما چون آب ناکافی است، اختلافاتی بین اهالی بوجود می آید، از آن گذشته بسیاری از این روستاها با کمبود آب شرب نیز مواجه هستند بنابراین مشکلات در آنجا مضاعف شده است.
*آب به آبادان نرسید
دبیر نظام صنفی کشاورزی آبادان نیز گفت: آب شرب دام در برخی روستاها تامین می شود اما این مقدار کافی نیست، از جمله روستاهای حاشیه بهمنشیر (به ویژه روستاهای سادات) که دامداران مجبور هستند، خود برای دام هایشان آب بخرند.
شاکر هندالی افزود: کمبود آب و شوری آن موجب ضعیف شدن دام ها و سقط جنین آنها بخصوص در میان گاوهای روستائیان شده است.
*بی پولی جهاد؛ بی آبی شادگان
دبیر نظام صنفی کشاورزی شادگان همچنین گفت: با تانکر به برخی روستاها آبرسانی می شود اما میزان آن بسیار کم است و روستاهایی همچون «خروسی» و «ام الصخر» بی آب مانده اند.
هوشنگ مقامس فیه تصریح کرد: به دلیل شرایط نامناسب، دامداران در حال فروش دام های خود هستند.
وی افزود: بارها روستاهایی که با تانکر آبرسانی نمی شود را به جهاد کشاورزی گزارش کرده و از آنها درخواست کرده ایم که مشکل آب شرب دام را حل کنند، اما پاسخ داده اند که پولی برای اجاره تانکر نداریم.
*خطر بی آبی گاومیش
رئیس نظام صنفی دشت آزادگان همچنین با انتقاد از وضعیت آب شرب دام های این شهرستان گفت: در برخی روستاها آبرسانی با تانکر انجام می شود اما چون چشمه ها هم خشک شده این مقدار کافی نیست.
حسین مرمضی افزود: وضعیت آب در ماه های گذشته بحرانی بود اما از دو ماه پیش بهتر شده، اگر چه همچنان آب کم است و شوری آن بالاست که برای گاومیش ها مناسب نیست.
وی اضافه کرد: در شهرستان های هویزه و دشت آزادگان به دلیل گاومیشداری وضعیت متفاوت است زیرا گاومیش به طور طبیعی نیاز به ارتباط مستقیم با انهار و تالاب هورالعظیم دارد که اکنون آب آنها شور و کم شده است.
مرمضی تصریح کرد: در دشت آزادگان هم به دلیل آتش سوزی در هورالعظیم و هم به دلیل بی آبی تلفات گاومیش داشتیم، اما آمار کلی از آنها در دست نداریم.
*سقط جنین گاومیش ها؛ کوری گوسفندها
رئیس اداره دامپزشکی هویزه با اشاره به خشک شدن منابع آب شرب دام ها در شهرستان هویزه، نسبت به پدیده سقط جنین در گاومیش ها هشدار داد.
پویا اشکیانی گفت: مرداد ماه حدود 15 مورد سقط جنین در میان گاومیش ها رخ داده که که این پدیده بی سابقه و احتمالا به دلیل کم آبی بوده، زیرا بر اساس معاینات، عفونت و یا بیماری عامل این سقط جنین ها نبوده است.
وی مساله کمبود آب در هویزه را جدی دانست و افزود: طبیعت گاومیش به صورتی است که باید در آب قرار بگیرد و اگر دو سه روز آب به بدن گاومیش نرسد، قطعا تلف می شود.
به گفته وی، تعداد گاومیش های هویزه، چهار هزار راس است که سه هزار راس دام از آنها در حاشیه هورالعظیم (رفیع و گبان) قرار دارند.
اشکیانی همچنین درباره کور شدن تعدادی از دام ها توضیح داد: به دلیل خشک بودن چشمه ها یکی از دامداران اقدام به حفر چاه برای تامین آب گوسفندهایش کرده بود که به دلیل شور بودن آب تحت الارضی چند راس از آنها کور شده بودند، البته این دام ها بعد از مدتی تحت درمان قرار گرفته و بهبود یافتند.
وی تاکید کرد: اگر چه در هویزه تلفات دام ناشی از کم آبی نبود، اما این مساله باعث کاهش عمر گاومیش ها و خسارت اقتصادی به دامداران می شود.
اشکیانی همچنین با اشاره به دیگر تبعات خشکسالی اظهار داشت: پدیده خشکسالی باعث هجوم حیات وحش به اطراف روستاهاو افزایش احتمال سرایت بیماری های واگیردار در میان حیوانات اهلی می شود، به طور مثال یکی دو مورد مشکوک به بیماری هاری در میان سگ ها و یک مورد تلفات مشکوک به هاری داشتیم که به نظر می آید ناشی از گازگرفتگی روباه باشد و این مساله در حال بررسی است.
*دام ها سهمی از بحران ندارند
مسئولان در مقابل خسارت به دام های استان سکوت کرده اند. در سال های اخیر، مدیریت بحران استانداری خسارت های ناشی از خشکسالی و سیل را پشتیبانی نمی کند و اعتبارات بحران در قالب صندوق بیمه کشاورزی به افرادی پرداخت می شود که دام و محصول خود را بیمه کرده باشند. اگر چه بیمه نیز اما و اگرهای بسیار دارد.
آیا آب به دام های تشنه خوزستان می رسد؟
9754/6002
گزارش از نادره وائلی زاده