بزرگنمايي:

پیام خوزستان - دزفول - سیستم پایش و هشدار سیل سد دز با همکاری محققان و پژوهشگران دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول طراحی شد.
مدیر امور فناوری، تجاری سازی، ارتباط با صنعت و کارآفرینی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول روز چهارشنبه با اعلام این خبر گفت: دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول در حال حاضر 24 طرح پژوهشی با صنایع استان و سایر استان ها در دست اجرا دارد که بیشترین سهم تحقیقات را حوزه آب و انرژی به خود اختصاص داده است.
محمد ذاکر مشفق افزود: سیستم پایش و هشدار سیل سد دز یکی از طرح های تحقیقاتی دانشگاه جندی شاپور دزفول است که با همکاری سازمان آب و برق خوزستان و سد دز در حال اجرا است.
وی اظهار داشت: با توجه به سیلاب بزرگ سال 1395 در دزفول و ایجاد خسارت های فراوان نیاز به اجرای طرح های مطالعاتی در دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول احساس شد که پس از پیگیری لازم با سازمان آب و برق خوزستان و شرکت بهره برداری از سد و نیروگاه دز این طرح تحقیقاتی به دانشگاه ابلاغ و انجام شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور دزفول افزود: مطالعات و طراحی های این طرح تحقیقاتی انجام و حسگرها و ادوات مورد نیاز طرح بومی سازی شده اند.
وی با بیان اینکه سخت افزار و نرم افزار این طرح تحقیقاتی به طور کلی بومی سازی شده اند، گفت: اکنون در تولید ادوات نه تنها از خارج از استان بلکه از خارج از کشور نیز بی نیاز بوده و آماده نصب حسگرها و ادوات بر روی رودخانه هستیم.
ذاکر مشفق افزود: ابتدا قرار بود حسگرها و ادوات روی پل تله زنگ نصب شوند ولی با وجود پیگیری های صورت گرفته به دلیل تردد قطار امکان اخذ مجوز از راه آهن نبود به همین دلیل محل نصب حسگرها از تله زنگ به بالادست تغییر یافت.
وی اضافه کرد: با نصب این ادوات به زمان پیش هشدار برای سیل در ورودی سد دز یک ساعت اضافه می شود و می توانیم سه ساعت پیش از وقوع سیل و ورود آن به مخزن سد دز این موضوع را پیش بینی کنیم ضمن اینکه در آینده سیستم طوری ارتقا و توسعه خواهد یافت که مقدار سیلاب چند روز بعد در ورودی سد دز پیش بینی می شود.
وی گفت: این سیستم آنلاین خواهد بود و زمانی که سیلاب در بالادست اتفاق می افتد ورودی آب در سد اعلام می شود که می توان این پیش بینی را تا پایین دست شهر دزفول و حتی تا محل تلاقی رود دز و کارون نیز انجام داد.
این عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه جندی شاپور دزفول افزود: برای اجرای این طرح یک ایستگاه تحقیقاتی هواشناسی و تبخیرسنجی کامل در دانشگاه نصب و همه پارامترهای هواشناسی در این ایستگاه ثبت و ضبط می شوند.
وی اظهار داشت: طراحی این ایستگاه با استانداردهای جهانی سازگار است و می توانیم اطلاعات هواشناسی، رطوبت، بارندگی، سرعت باد و سایر اطلاعات اقلیمی را با این ایستگاه در اختیار سازمان ها و عموم مردم قرار دهیم.
ذاکر مشفق با بیان اینکه تیم تحقیقاتی این طرح چهار نفر هستند، گفت: طراحی و ساخت ادوات انجام شده و منتظر مجوز نصب هستیم که اگر این طرح اجرا شود برای کاهش خسارت ها در پایین دست بسیار موثر خواهد بود.
وی طرح کاهش تبخیر را یکی دیگر از طرح های تحقیقاتی دانشگاه صنعتی جندی شاپور عنوان کرد و افزود: کشور ایران در منطقه گرم و خشک واقع شده و بخش عمده ای از منابع آبی ذخیره شده در سدها بدلیل تبخیر از دست می رود به عنوان مثال هر سال 2 متر از مخزن سد کرخه بابت تبخیر تلف می شود.
این محقق اظهار داشت: در این طرح تحقیقاتی با استفاده از نوع خاصی مواد شیمیایی که آلودگی برای محیط زیست ندارند حدود 40 درصد تبخیر کاهش می یابد که قرار است کارایی این روش ها برای اقلیم سد دز مطالعه و نتایج آن گزارش شوند.
مدیر امور فناوری، تجاری سازی، ارتباط با صنعت و کارآفرینی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول گفت: بررسی اثر هیدرولیکی فلپ گیت بر سرریز سد دز یکی دیگر از طرح های تحقیقاتی این دانشگاه است که برای جلوگیری از آسیب رسیدن به سرریز و دریچه آن و درنهایت جلوگیری از وارد آمدن خسارت به سازه سد انجام شده است.
وی افزود: یک تیغه فولادی به ارتفاع 2 متر در سال 1362 به دریچه سرریز سد دز اضافه شد که ذخیره آب را 2 متر افزایش داد؛ چند سال بعد نیز یک تیغه دیگر به ارتفاع 1.2 به آن اضافه شد که درمجموع با این اقدامات می توان تا 3.2 متر به ارتفاع آب روی دریچه سرریز سد اضافه کرد.
وی اظهار داشت: تاکنون مطالعات و تحقیقاتی که اثر این آب اضافه را بر عملکرد هیدرولیکی سرریز و پایداری دریچه ها بسنجد انجام نشده است به همین خاطر سد دز به خاطر اهمیت موضوع از ما خواست اثر این افزایش ارتفاع را بر عملکرد هیدرولیکی و سازه ای دریچه مورد بررسی قرار دهیم.
ذاکر مشفق افزود: اکنون این طرح تحقیقاتی در حال اجرا بوده و تاکنون حدود 80 درصد آن انجام شده است و تا 2 ماه دیگر تمام می شود.
وی تخمین بارش اتفاق افتاده در حوضه آبریز سد دز را یکی دیگر از طرح های پژوهشی این دانشگاه عنوان کرد و گفت: توزیع مکانی بارش با اجرای این طرح با دقت بالا در هر واقعه بارندگی در حوضه آبریز سد دز قابل محاسبه خواهد بود.
احداث سد عظیم دز در سال 1338 خورشیدی توسط ایتالیایی ‌ها در کوه ‌های زاگرس آغاز و در سال 1341 خورشیدی پایان یافت.
دریاچه این سد 65 کیلومتر طول و 225 هزار کیلومترمربع مساحت داشته و گنجایش نهایی آن 3٫3 میلیارد مترمکعب است.
این سد با ارتفاع 203 متر در زمان ساخت خود به عنوان یکی از مرتفع‌ ترین سدهای جهان (ششمین سد جهان در آن زمان) شناخته می ‌شد و در حال حاضر نیز پنجاهمین سد بلند دنیا در بین سدهای ساخته شده و در دست ساخت است.