پیام خوزستان - سهراب سپهری یکی از مهمترین شاعران معاصر به شمار میآید که شعرهای او به زبانهای کشورهای مختلفی مانند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی ترجمه شدهاند.
به گزارش ایسنا ـ منطقه خوزستان، سپهری در 15 هفتمین ماه از سال 1307 در شهر کاشان متولد شد. نخستین رییس تلگراف شهر کاشان میرزا نصرالله خان سپهری نام داشت که پدر بزرگ سهراب نیز بود. نام پدر او اسدالله و نام مادر او ماه جبین نام بود که از قضا هر دو اهل شعر و شاعری بودند. سهراب دوره ابتدایی خود را در دبستان خیام شهر کاشان که امروزه به شهید مدرس تغییر نام داده شده است گذراند و دوره متوسطه را در دبیرستان پهلوی گذراند و در سال 1322 به استخدام اداره فرهنگ شهر کاشان درآمد.
در سال 1327 در امتحانات ششم ادبی شرکت کرد و در همین سال موفق به دریافت دیپلم دوره دبیرستان شد. پس از دریافت دیپلم به تهران برای تحصیل در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران آمد و به طور هم زمان به استخدام شرکت نفت تهران در آمد اما استخدام در شرکت نفت برای او زیاد طول نکشید و پس از هشت ماه استعفا کرد.
او برای نخستین بار مجموعه شعر نیمایی خود را در سال 1330 که «مرگ رنگ» نام داشت منتشر کرد و پس از فارغالتحصیلی در سال 1332 از دانشکده هنرهای زیبا در بخش موزهها مشغول به کار شد و در هنرستانهای هنرهای زیبا به تدریس پرداخت.
سپهری پس از سفر به کشورهای هندوستان، پاکستان، ژاپن و چین علاقه خاصی به هنرهای مشرق زمین پیدا کرد. همچنین مدتی را در کشور ژاپن گذراند و در همان جا به هنر حکاکی علاقه پیدا کرد و آن را فراگرفت. او علاقه خاصی به شعر کهن در سایر زبانها داشت. به همین دلیل شعرهای کهن چینی و ژاپنی را به زبان فارسی ترجمه کرد.
سهراب سپهری در سال 1336 از راه زمینی به شهرهای پاریس و لندن سفر کرد. او در سفر به شهر پاریس در مدرسه هنرهای زیبا در رشته لیتوگرافی ثبت نام کرد و به طور اتفاقی با حسین زندهرودی آشنا شد. پس از قطع بورس تحصیلی مجبور به انجام کار شد و برای تامین مخارج تحصیلی خود دست به کارهایی مانند پاک کردن شیشه آپارتمانها دست. گاهی اوقات برای پاک کردن شیشه آپارتمانها از ساختمانهای 20 طبقه معلق میشد.
سپهری نقاشیهای خود را در نمایشگاهها به معرض نمایش عموم میگذاشت. وی علاقه خاصی به گذراندن وقت خود در نمایشگاههای نقاشی داشت و این کار را تا پایان عمر خود ادامه داد. او به عنوان سرپرست سازمان سمعی و بصری در اداره کل اطلاعات وزارت کشاورزی در سال 1337 مشغول به کار شد. در سال 1340 وی مشغول تدریس در هنرکده هنرهای تزیینی شد. در سال 1341سهراب سپهری پدر خود را از دست داد. پدر سهراب قبل از فوت به بیماری فلج مبتلا شده بود. سهراب پس از از دست دادن پدر خود از تمامی مشاغل دولتی دست کشید و بیشتر تمرکز خود را در زمینه شعر و نقاشی گذاشت و در این زمینه آثار زیبایی خلق کرد. او به کشورهای مختلفی برای آشنایی با فرهنگهای مختلف سفر کرد و توانست نمایشگاههای مختلفی را برپا کند.
سهراب سپهری هنرمندی تنها و جستجوگر و بسیار کمال طلب، خجالتی و فروتن بود. سهراب دید انسان مدارانه و بسیار فراگیری داشت. به همین دلیل همیشه آثار وی با نقد و بررسی مواجه بوده است.
ماه جنین، مادر سهراب، نیز اهل شعر و ادب بود. او در سال 1373 درگذشت و برادر ارشد او منوچهر سپهری نام داشت. او به جز برادر هم بازی دوران کودکی سهراب هم بود که در سال 1369 درگذشت. سهراب سه خواهر به نامهای همایوندخت سپهری، پریدخت سپهری و پروانه سپهری داشت.
سهراب در ابتدای کار شعرهای خود را به سبک نیمایی میسرود اما پس از گذر زمان سبک خود را پیدا کرد. سهراب دیدگاه انسان مدارانه خود را به شعرهای خود افزود. وی به دلیل گوشهگیری همیشه شعرهای خود را دور از اجتماع خلق میکرد. شعرهای سهراب بسیار صمیمی و بکر هستند. او با زبانی نرم، لطیف و پاکیزه و بسیار منسجم آثار خود را خلق میکرد. اگر بخواهیم به شعرهای زیبای سهراب اشاره کنیم باید به شعرهایی مانند صدای پای آب و مسافر اشاره کرد. شعر صدای پای آب را باید بلندترین شعر نو زبان فارسی نامید.
سیروس شمیسا، استاد ادبیات فارسی، اعتقاد دارد که سهراب سپهری به همان اندازه که در میان مردم و عاشقان ادب طرفدار دارد به همان میزان نیز در نزد بسیاری از شاعران طرد شده است. چنین مخالفانی دلیل اختلاف خود را مردمی و سیاسی نبودن سهراب سپهری میدانند و بر این اعتقاد هستند که شعرهای سهراب فاقد ساختار هستند و به همین دلیل شعرهای او را رد میکنند اما سیروس شمیسا مخالف منتقدان سهراب سپهری است.
به گفته شمیسا قبل از نقد شعرهای سهراب سپهری باید شعرهای او را با شعرهای دیگر شاعران عصر او مقایسه کرد و باید به عصری که او در آن زندگی میکرده است پرداخت. شمیسا بر این باور است که سپهری یکی از بزرگترین شاعران معاصر است و گذر زمان بزرگی او را بیشتر نمایان میکند و برعکس آن از اهمیت شاعران ایدئولوژیک کم میشود.
شمیسا میگوید که تعداد زیادی از شعر دوستان اعتقاد دارند که سپهری یک سر و گردن از شاعرانی که شعرهای خود را دارای زبان و از لحاظ محتوا از دیگر شاعران بالاتر میدانند بالاتر است. سپهری از لحاظ فلسفهشناسی و معرفتشناسی به اوج کار خود رسیده است که بسیاری از شاعران معاصر در آرزوی آن هستند. محبوبیت سپهری در میان مردم باعث شده است که بسیاری از شاعران معاصر شگفتی خود را از شعرهای او ابراز کنند.
یادداشت از: فرهاد جعفری
انتهای پیام