بزرگنمايي:

خوزستان آنلاین - اهواز - تغذیه سالم یکی از مهمترین فاکتورها برای حفظ سلامتی افراد است که اگر به درستی رعایت نشود عواقب جبران ناپذیری را به دنبال دارد.
امروزه با تغییر در سبک زندگی، مردم از غذاهای سنتی و سالم به سمت غذاهای فست فود و ناسالم گرایش پیدا کرده اند که رفاه، صرفه جویی در وقت و طعم، مهمترین عوامل تمایل آنها به این نوع غذاها است.
افزایش تعداد فست فود فروشی ها و علاقه مردم به مصرف این نوع غذاها نگرانی زیادی را در ابتلا به انواع بیماری ها از جمله چاقی بین افراد جامعه به وجود آورده که سلامت آینده مردم را تهدید می کند .
در سفره های مردم کمتر اثری از غذاهای سنتی سالم و قدیمی دیده می شود و مردم حتی زمان مناسب صرف غذا و وعده های غذایی را فراموش کرده اند.
بر این اساس متخصصان و کارشناسان، اصول صحیح تغذیه و راهکارهای مناسب برای تغییر رژیم غذایی مردم به سمت غذاهای سالم را برای مردم تشریح می کنند تا مردم سفره های سالم تری داشته باشند.
رییس انجمن تغذیه خوزستان در خصوص الگوی تغذیه مناسب در وعده های مختلف غذایی به خبرنگار ایرنا گفت: به طور کلی متخصصان تغذیه معتقد به تعداد وعده غذایی بیشتر و حجم کمتر هستند یعنی هر چه قدر تعداد وعده ها را افزایش، و حجم آن را کاهش دهیم در پیشگیری از بیماری های مزمن از قبیل چاقی و کبد چرب و درمان آن موثرتر خواهد بود.
دکتر مجید محمد شاهی افزود: پیشنهاد می شود که حتما سه وعده غذایی اصلی و حداقل 2 میان وعده در طول شبانه روز مصرف شود.
وی ادامه داد: وعده اصلی اول صبحانه است که زمان مصرف آن از ساعت 6 صبح تا 9 صبح باید باشد؛ وعده صبحانه حدود 25 درصد انرژی و مواد مغذی روزانه ما را باید تامین می کند این وعده باید حداقل شامل سه گروه اصلی غذایی باشد که به عنوان مثال در این وعده می توان از گروه غلات مثل نان، گروه پروتیین ها مثل پنیر یا تخم مرغ و گروه سبزیجات مثل گوجه و خیار استفاده کرد.
محمد شاهی گفت: ساعت 10 تا 11 زمان تقریبی مصرف نخستین میان وعده است و بهتر است در میان وعده حدود پنج تا10 درصد نیاز انرژی و مواد مغذی ما تامین شود و توصیه می شود در این میان وعده از حداقل 2 گروه غذایی به عنوان مثال گروه میوه ها و لبنیات استفاده شود.
دانشیار گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیان کرد: وعده اصلی بعدی وعده ناهار است که حدود 30 درصد نیاز روزانه را تامین می کند و باید بین ساعت 12 تا 15مصرف می شود و باید حداقل حاوی چهار گروه غذایی اصلی باشد؛ میان وعده عصر نیز حدود پنج تا 10درصد نیاز را تامین می کند و زمان مناسب مصرف این میان وعده از ساعت 16 تا 18 عصر است.
** وعده شام را به هیچ وجه حذف نکنید
وی با بیان اینکه وعده شام به هیچ عنوان نباید حذف شود توصیه کرد: این وعده بین ساعت 19 تا 21 شب صرف و بین 20 تا 30 درصد نیاز بدن را تامین کند ضمن اینکه باید حداقل شامل چهار گروه غذایی مختلف باشد.
محمدشاهی اظهار کرد: وعده آخر شب یا پیش از خواب نیز در بیشتر موارد توصیه می شود که زمان مصرف این وعده یک ساعت پیش از خواب است و معمول ترین توصیه برای این میان وعده، مصرف شیر و خرما است که به خواب بهتر نیز کمک می کند.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با توجه به تغییر رژیم غذایی مردم به سمت فست فودها، در خصوص راهکارهای تغییر رژیم غذایی خانواده به سمت تغذیه سالم گفت: خوردن فست فود برخی مواقع، تا زمانی که به یک عادت تبدیل نشده باشد خطر جدی برای سلامت فرد ایجاد نمی کند.
** فریب سالادهای به ظاهر سالم را در رستوران ها نخورید
وی ادامه داد: فریب سالادهای به ظاهر سالم را در رستوران ها نخورید؛ گاهی این سالادها می توانند به اندازه یک همبرگر و یا سیب زمینی سرخ کرده باشند و به خاطر نوع سسی که در آنها به کار می رود بسیار چرب هستند، لذا سالاد سفارش داده از نوع کم چرب و بدون سس انتخاب شود.
رییس انجمن تغذیه خوزستان با تاکید بر لزوم سفارش دادن فست فود کوچک، گفت: متاسفانه در برخی رستوران ها قیمت اندازه های بزرگ فقط کمی بیشتر از اندازه کوچک آنهاست و مشتری تشویق به خرید اندازه بزرگ می شود.
**کالری مواد غذایی و فست فودها مطالعه شود
وی گفت: لازم است افراد کالری مواد غذایی و به ویژه فست فودها را حداقل یک بار مطالعه کنند چون با یک مطالعه متوجه می شوند که کالری یک بشقاب بزرگ سیب زمینی سرخ کرده سه برابر یک بشقاب کوچک است و شاید همین موضوع فرد را تشویق به کم کردن منوی انتخابی کند.
محمدشاهی بیان کرد: اگر گاهی هوس فست فود کردید ایرادی ندارد اما سعی کنید این انتخاب هوشمندانه باشد تا کمترین خطر را برای سلامتی تان داشته باشد.
دانشیار گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اهواز ادامه داد: خطرات تهدید کننده سلامتی فست فودها منحصر به بزرگسالان نیست بلکه کودکانی که به طور مرتب از فست فودها تغذیه می کنند در معرض تهدیدات جدی قرار دارند.
وی اضافه کرد: خطر ایجاد چاقی، دیابت نوع 2، ریسک بالا رفتن فشار خون، آسم و کلسترول بالا وجود دارد و علاوه بر تمام این عوامل به دلیل نداشتن تغذیه صحیح و کامل که به واسطه فست فودها صورت می گیرد، کودکان در معرض خطر رشد و نمو ناکامل هستند و این خطر برای خردسالانی که در مرحله رشد هستند بسیار بیشتر است.
محمدشاهی اظهار کرد: تغذیه یکی از مهم ترین فاکتورهای رشد در انسان است و زمانی که این فاکتور در بدن کودک به صورت کامل نباشد علاوه بر رشد جسمی ناکامل می تواند منجر به رشد نیافتن مغز و مهارت های او نیز شود.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: در صورت تمایل زیاد به مصرف غذاهای آماده و برای کاهش مصرف این مواد، لازم است تعداد دفعات مصرف در طول زمان کاهش داده شود و تا حد امکان مواد غذایی در شرایط مناسب از نظر نگهداری، نوع روغن مصرفی و با استفاده از مواد اولیه تازه و سالم در منزل تهیه شوند.
** استفاده از میوه وسبزی برای کاهش اثرات منفی غذای آماده
وی ادامه داد: برای کاهش اثر مضر غذاهای آماده، از میوه ها و سبزی های سالم و تازه در کنار غذا استفاده شود، چون مصرف مقدار مناسب این مواد می تواند ویتامین های لازم را برای بدن تامین کرده و اثرات مضر مواد سرطان زایی که با مصرف زیاد غذاهای آماده وارد بدن شده و در بدن انباشته می شود را خنثی کند.
محمدشاهی تاکید کرد: لازم است مصرف غذاهای شور و چرب مانند پنیر پیتزا، چیپس، ترشی جات، خیارشور، انواع سس (از جمله کچاب و مایونز) و سیب زمینی سرخ کرده که معمولا به همراه غذاهای آماده مصرف می شوند کاهش یابد.
رییس انجمن تغذیه خوزستان گفت: معمولا غذاهای آماده در حجم زیاد روغن، سرخ شده و حاوی چربی زیادی هستند و همچنین انواع سس ها و پنیر پیتزا مملو از چربی اضافی است بنابراین ضمن توصیه به استفاده نکردن از روغن های جامد، بر استفاده از روغن های مخصوص سرخ کردنی در حجم کم برای موارد سرخ کردن و کاهش مصرف غذاهای چرب تاکید می شود.
** نوشابه های گازدار حذف شود
وی گفت: نوشابه های گازدار را تا حد امکان از برنامه غذایی حذف کرده یا به حداقل مقدار برسانید و به جای نوشابه های گازدار از آب، دوغ کم نمک و بدون گاز یا انواع آب میوه استفاده کنید.
محمدشاهی بیان کرد: نقش مادران در تهیه مواد غذایی سالم و تازه، پرهیز از خرید انواع ساندویچ آماده و نوشابه گازدار، و فرهنگ سازی تغذیه مناسب در خانواده اهمیت و ارزش بالایی دارد؛ والدین باید منابع غذایی در دسترس کودکان را کنترل کنند و باید خود در مورد غذاهای خریداری شده برای کودکان تصمیم بگیرند و اجازه ندهند کودکان نظرشان را به شما تحمیل کنند.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: اگر چه کودکان بیشتر برای خرید غذاهایی که ارزش غذایی کمتری دارند اصرار می کنند، ولی والدین هستند که باید مسئولیت انتخاب غذاهایی که به طور منظم در منزل ذخیره می کنند را به عهده بگیرند.
وی افزود: اگر خوراکی ای که کودکتان به آن علاقه دارد کاملا مغذی نیست می توانید برای یکبار (و یا به ندرت) آن خوراکی را برایش بخرید تا او احساس ممنوعیت و محرومیت شدید نکند.
محمدشاهی بیان کرد: کودکان از بین غذاهایی که به آنها ارایه می شود، غذای مورد علاقه خود را انتخاب می کنند پس به کودکانتان اجازه دهید که خودشان از بین گزینه هایی که به آنها ارایه می کنید غذایی را انتخاب کرده و میزان آن را تعیین کنند.
دانشیار گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: اگر چه به ظاهر ممکن است چنین به نظر برسد که آزادی زیادی را به کودک می دهید ولی اگر شما از قانون خرید غذای سالم پیروی کنید، کودک نیز تنها از بین همان غذاهای سالم اجازه انتخاب پیدا می کند.
وی اظهار کرد: این تفکر غلط را که کودکتان باید تمام محتویات ظرف غذایش را بخورد و ظرف غذا خالی شود از ذهنتان دور کنید و اجازه دهید که هر زمان که کودکتان حس کرد به اندازه کافی خورده است، غذا خوردن را تمام کند.
محمد شاهی افزود: بیشتر والدین با این عقیده که کودک باید تمام محتویات ظرف غذایش را بخورد فرزندانشان را بزرگ می کنند در حالی که این کار باعث می شود تا کودکان نتوانند در هنگام سیر شدن به ندای سیری بدنشان پاسخ دهند و یاد نمی گیرند که در هنگام سیر شدن باید دست از غذا بکشند و در نتیجه ممکن است در طی زمان کودکان مستعد به پرخوری و اضافه وزن شوند.
** شروع آموزش تغذیه سالم از سن کم
رییس انجمن تغذیه خوزستان گفت: آموزش تغذیه سالم را از سنین کم شروع کنید چون ذائقه های غذایی به سرعت در کودکان شکل می گیرند بنابراین از ابتدا، غذاهای متنوع را به کودک ارایه دهید.
وی گفت: شکل گرفتن دوست داشتن و یا دوست نداشتن غذاها حتی ممکن است از سنین شیرخوارگی شروع شود و کودک را هرگز مجبور به خوردن غذایی نکنید.
** اضافه وزن 65 درصدی زنان و 55 درصدی مردان خوزستان
رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز اظهار کرد: بر اساس آخرین مطالعه این دانشگاه در سال 95 در میان افراد 18 سال به بالا، 65 درصد زنان و 55 درصد مردان خوزستان اضافه وزن و چاقی دارند یعنی به طور متوسط 60 درصد بزرگسالان خوزستان اضافه وزن و چاقی دارند.
دکتر مهنوش صاحبدل ادامه داد: میوه و سبزی باید پنج وعده روزانه مصرف شود که 45 درصد بزرگسالان خوزستان این میزان را رعایت نمی کنند و همچنین مصرف ماهی 2بار درهفته لازم است که 70 درصد مردم این استان این میزان را رعایت نمی کنند.
وی گفت: از 30 درصد مصرف کننده نیز 78 درصد آنها از روش پخت نامناسب یعنی سرخ کردن استفاده می کنند.
صاحبدل اضافه کرد: مصرف نمک 81 درصد مردم خوزستان بیشتر از پنج گرم در روز است؛ حداکثر میزان مصرف قند و شکر روزانه 40 گرم است؛ مصرف روغن 35 گرم توصیه می شود اما بررسی ها در شهر اهواز نشان می دهد که مردم 44.7 گرم مصرف می کنند.
رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز ادامه داد: خوزستان دومین استان پس از هرمزگان در مصرف فست فود است.
وی اظهار کرد: بر اساس آخرین آمار، 32 درصد خانوارها در هفته از نوشابه گازدار و 27 درصد آنها به صورت هفتگی از آب میوه صنعتی استفاده می کنند که مانند آب و شکر هستند.
صاحبدل ادامه داد: 39.3 درصد خانوارها از سس مایونز و یا بقیه سس های چرب برای سالاد استفاده می کنند؛ 33 درصد افراد روزانه کره، خامه و سرشیر و 16.7 جمعیت ما لبنیات پرچرب مصرف می کنند.
رییس اداره ورزش و جوانان اهواز نیز با بیان اینکه مصرف مواد غذایی باید از همه گروه های غذایی باشد گفت: غذای کامل به معنای پرخوری نیست بلکه باید از تمام مواد مغذی درشت و ریز مغزی استفاده شود.
سید علی حسینی افزود: تفاوت یک شخص معمولی و ورزشکار در ضریب فعالیت روزانه است به طوری که هرچه ضریب فعالیت روزانه شخص بالاتر رود مصرف این مواد مغذی در طول روز به همان نسبت بالا می رود.
وی ادامه داد: 30 درصد از رژیم های لاغری به ورزش و 70 درصد آن به رژیم های غذایی بر می گردد.
حسینی گفت: برنامه های افراد علاقه مند به رژیم لاغری باید بر اساس میزان ضریب فعالیت روزانه و میزان کاری دریافتی بر اساس وزن آنها باشد؛ در ازای هر کیلوگرم وزن بدن باید 30 کالری در طول روز مصرف کنیم که هر چه ضریب فعالیت روزانه بیشتر باشد، میزان کالری دریافتی بالاتر می رود و هر چقدر وزن بالا باشد باید میزان کالری دریافتی در طول روز کاهش یابد.
رییس اداره ورزش و جوانان اهواز ادامه داد: در رژیم های غذایی چاقی و لاغری باید میزان کالری دریافتی را تنظیم کنیم.
وی اضافه کرد: افراد علاقه مند به رژیم غذایی کم کالری و با هدف کاهش وزن، نباید هیچیک از وعده های غذایی را حذف کنند چون حذف آنها به معنای رژیم غذایی مناسب نیست بلکه باید تعداد وعده های غذایی را بیشتر و حجم مواد دریافتی را کم کنند.
** ارایه برنامه غذایی توسط مربیان باشگاه ها قابل قبول نیست
حسینی بیان کرد: برگشت به حالت اولیه انرژی به ویژه در ورزشکاران حرفه ای به دلیل کمبود زمان به خوبی اتفاق نمی افتد یعنی اگر ورزشکار حرفه ای در تمام اوقات شبانه روز تمرین دارد فرصت بازسازی انرژی از مواد غذایی را ندارد.
رییس اداره ورزش و جوانان اهواز اظهار کرد: این ورزشکاران باید تنها زیر نظر پزشک از مکمل های ورزشی برای بازسازی انرژی از دست رفته برای ادامه فعالیت خود استفاده کنند.
وی گفت: برنامه و رژیم غذایی فقط توسط پزشکان تغذیه قابل قبول است در غیر این صورت ارایه برنامه غذایی از مربیان باشگاه ها نوعی جرم است.
حسینی بیان کرد: برخی باشگاه ها دارای پزشک یا کارشناس تغذیه هستند که اگر رژیم غذایی توسط آنها ارایه شود قابل قبول است اما برنامه یا رژیم غذایی تهیه شده توسط مربی که فقط کارت مربیگری دارد توصیه نمی شود.
3004/ 6037
گزارشگر: خاطره غفاری ** انتشار دهنده: عبدالحمید راجی